Tu właśnie dostajemy narzędzie zwane LEADER, które pomaga włączyć mieszkańców wsi w proces oddolnego podejmowania decyzji i działań mających na celu poprawę jakości ich życia.

Nazwa LEADER to skrót od francuskich słów: Liaison (powiązania), Entre (pomiędzy), Actions (działaniami), de Development (na rzecz rozwoju), de l’Econiomie (gospodarczego), Rurale (obszarów wiejskich). Czyli po polsku LEADER to Powiązania pomiędzy działaniami na rzecz rozwoju gospodarczego obszarów wiejskich.

Leader jest jednym z działań realizowanych w ramach PROW. To wspierany ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) rozwój lokalny kierowany przez społeczność (RLKS).

W każdej społeczności, także więc i w społeczności obszarów wiejskich, ważne jest działanie mające na celu poprawę jakości życia, nie tylko jakości życia podmiotu czy osoby, lecz także społeczności. Metoda LEADER jest jednym z narzędzi służących właśnie temu celowi. Ma pomóc samym członkom społeczności wiejskich działać na rzecz poprawy jakości życia - życia własnego i życia sąsiadów. LEADER to pieniądze na rozwój wsi, ale także specjalne podejście - podmiotowe podejście do wspólnego działania.

Leader to metoda realizowania projektów w oparciu o partnerstwo sektora publicznego, społecznego i gospodarczego i oddolny system podejmowania decyzji. Ponadto włączenie podejścia Leader do programów rozwoju obszarów wiejskich stwarza możliwość wdrażania w sposób innowacyjny i bardziej zintegrowany działań dotychczas wdrażanych w sposób tradycyjny. Leader więc wspiera m. in. powstawanie miejsc pracy na wsi opartych o innowację oraz racjonalne gospodarowanie zasobami naturalnymi, dlatego na wsparcie poprzez Leadera mogą liczyć przedsiębiorcy i mieszkańcy pragnący otworzyć działalność gospodarczą, którzy dzięki swojej działalności tworzą nowe miejsca pracy.

Program realizują lokalne grupy działania - LGD. To Grupy - poprzez konsultacje ze społeczności wiejskiej - opracowują lokalną strategię rozwoju - LSR oraz realizują wynikające z niej projekty, łączące zasoby ludzkie, naturalne, kulturowe, historyczne, itp., jak również wiedzę, tudzież umiejętności przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego.

W Podlaskiem działa kilkanaście lokalnych grup działania. W strategii lokalnej grupy działania zatwierdzonej przez Zarząd Województwa zamieszczone są zasady dotyczące procesu naboru, oceny i wyboru operacji do finansowania.

Przy wyborze operacji decydujące znaczenie ma spełnianie wymogów metody Leader. Powinny to więc być działania kierowane do konkretnego obszaru (a nie do poszczególnych sektorów czy indywidualnych beneficjentów), zdefiniowanego na poziomie subregionalnym, stworzenie lokalnego partnerstwa obejmującego przedstawicieli sektora publicznego, prywatnego i społecznego.

Leader oprócz poprawy jakości życia na wsi dba także oraz lokalne tradycje, dlatego finansowana jest budowa lub przebudowa ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej lub rekreacyjnej lub kulturalnej.

Projekt takiego działania zgłasza na przykład samorząd gminy Suchowola. Projekt zgłoszony przez Lokalną Grupę Działania Fundusz Biebrzański zakłada uratowanie niszczejącego budynku dawnej szkoły podstawowej w Wolce. Gmina chce wykorzystać budynek i wyremontować go tak by służył społeczności wsi jako świetlica wiejska. To miejsce otwarte dla wszystkich mieszkańców. Tu można będzie realizować dalsze plany - organizować spotkania społeczności wsi. Koszt przebudowy budynku gmina szacuje na 229,5 tys. zł, występuje o 146 tys. zł pomocy.

Wśród innych projektów stawiających za cel swojego działania poprawę infrastruktury turystycznej znajduje się na przykład projekt gminy Goniądz, zgłoszony także przez LGD Fundusz Biebrzański. Gmina chce poprawić swoje walory turystyczne - chodzi o przebudowę i nowoczesne urządzenie plaży na terenie Stanicy Wodnej. Inwestycja poprawi atrakcyjność turystyczną miejscowości. Da szansę na rozwój gospodarczy firm obsługujących turystów w gminie. Koszt przebudowy plaży - 223 tys. zł, wnioskowana pomocy 142,5 tys. zł.

Projekt gminy Sztabin (LGD Fundusz Biebrzański) pozwoli stworzyć w Sztabinie siłownię zewnętrzną co da mieszkańcom dobrą okazję do znalezienia nowego sposobu wypełnienia czasu wolnego. Gminaq wnioskuje o pomoc w kwocie 53,5 tys. zł przy koszcie całej inwestycji w wysokości ponad 84 tys. zł.

Nie tylko gminy sięgają po pomoc oferowaną w ramach metody Leader. To jest narzędzie służące również rozwojowi indywidualnej działalności gospodarczej. W ten sposób buduje się rozwój gospodarczy, w ten sposób też tworzy się nowe miejsca pracy na obszarach wiejskich. Przykład zgłoszony przez LGD Kraina Mlekiem Płynąca: spółka Kurpie Inn oferująca wczasy agroturystyczne chce pozyskać fundusze na budowę budynku gastronomicznego. Spółka wzbogaca swoją ofertę dla gości, ale też przez to podnosi atrakcyjność turystyczną tego terenu. Spółka szacuje koszt całości na ponad 355 tys. zł, występuje o dofinansowanie w kwocie 150 tys. zł.

Inny projekt pozwoli stworzyć nowe miejsce miejsce pracy, dać nowe źródło dochodu z działalności pozarolniczej na terenie rolniczym. Pomysł jednej z mieszkanek gminy Tykocin złożony przez Stowarzyszenie NAREW. Prosty i atrakcyjny, podnoszący walory turystyczne regionu. To uruchomienie przyczepy gastronomicznej z lokalnymi potrawami pod nazwą "Malowane Wrota." Koszt przedsięwzięcia oszacowano na 75 tys. zł i pomocy w takie wysokości oczekuje wnioskodawca.

Wiele jest projektów - indywidualnych, dających przede wszystkim pracę i pozarolnicze zajęcie osobom mieszkającym na terenach wiejskich, ale też projektów, które podnoszą wartość i przyczyniają się do rozwoju już działających firm na terenie tych obszarów. W ten sposób poprzez rozwój firm tworzą się możliwości zatrudnienia kolejnych osób. Pieniądze wydane na takie przedsięwzięcia działają nie tylko na rzecz tych, którym bezpośrednio pomagają wejść na rynek czy umocnić swoją pozycję. Wszystkie projekty służą wspólnocie, w której są realizowane, służą jej rozwojowi zgodnemu z  opracowaną strategią. A przy okazji sprawiają, że obszary wiejskie stają się terenami prawdziwego rozwoju.