Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich jest strukturą. W strukturze wszystkie elementy działają wspólnie dla osiągnięcia zaplanowanych zadań. Działanie jedenaste jest szczególnie ważne dla zachowania naturalnej struktury społecznej na obszarach wiejskich. Działanie jedenaste to budowa i wzmocnienie pomostu między pokoleniami ludzi żyjących na jednym obszarze. To działania wspomagające wzajemne zrozumienie i uzupełnianie się w pełnieniu ról społecznych a także wzajemne zrozumienie różnych grup społecznych, wyznaniowych, narodowych. 

W tym działaniu wspieramy tworzenie nowych miejsc pracy na wsi oraz likwidujemy bariery powodujące wykluczenie społeczne grup mieszkańców wsi. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wybrał dwanaście zakresów tematycznych. Pełna ich lista została zawarta w Planie Działania KSOW na lata 2014-2020 dostępnym pod tym linkiem [kliknij]. W zakresach tych znajdziemy m. in. następujące zagadnienia:

- aktywizacja obszarów wiejskich (w tym zwiększanie przepływu informacji pomiędzy administracją i organizacjami społecznymi oraz przedsiębiorcami),
- skracanie łańcucha dystrybucji pomiędzy rolnikiem i konsumentem – w tym także rozwój przetwórstwa lokalnego,
- wspieranie przedsiębiorczości wiejskiej,
- wspieranie produktów o certyfikowanej jakości (tzw „żywności wysokiej jakości”),
- racjonalizacja gospodarowaniem zasobami przyrody oraz planowanie rozwoju lokalnego,
- wspieranie rdzennych ras zwierząt i odmian roślin,
- promocja jakości życia na wsi lub promocja wsi jako miejsca do życia i rozwoju zawodowego,
- rozwój społeczeństwa cyfrowego na wsi.

Jakie formy realizacji przewidziano?

We wspomnianym Planie Działania KSOW na lata 2014-2020 znajdziemy bardzo szeroki wachlarz operacji w rodzaju nieinwestycyjnym (operacje KSOW nie mogą być nakierowane na zakup sprzętu, wyposażenia remontu, adaptacji itp.). Przewidziane formy realizacji (podobne jak w innych działaniach) nie prowadzą bezpośrednio do inwestycji w konkretnej firmie, lecz mają uczyć ich tworzenia w konkretnej społeczności. Nasze cele możemy osiągać za pośrednictwem:

1) szkolenie/seminarium/warsztat/spotkanie;
2) wyjazd studyjny;
3) konferencja/kongres;
4) targi/impreza plenerowa/wystawa;
5) stoisko wystawiennicze/punkt informacyjny na targach/imprezie plenerowej/wystawie;
6) publikacja/materiał drukowany;
7) prasa;
8) audycja/film/spot odpowiednio w radiu i telewizji;
9) analiza/ekspertyza/badanie;
10) konkurs/olimpiada;
11) informacje i publikacje w internecie;
12) inne.

W strukturze społecznej, podobnie jak ma to miejsce w organizmie, każdy winien mieć swoje miejsce i przypisaną sobie rolę. Niestety nie zawsze tak jest, nie zawsze struktura jest pełna. I właśnie do poprawienia tego błędu może służyć działanie jedenaste planu KSOW. Dzięki tym działaniom możemy na przykład poprawić pozycję osób starszych czy niepełnosprawnych, które szczególnie na obszarach wiejskich łatwo doświadczają wystawienia na margines społeczności, a jednocześnie bardzo często posiadają cenne – niekiedy wręcz prawie zapomniane umiejętności.

Działanie jedenaste ma na celu zaktywizowanie mieszkańców wsi, tak aby byli zainteresowani podejmowaniem inicjatyw w zakresie rozwoju obszarów wiejskich. Aktywizowanie, czyli sprawienie by "chciało się chcieć" uświadomienie ludziom, że mogą osiągnąć to, czego dotychczas nie osiągnęli. 

Aktywizować, tak, ale w jaki sposób? Tu właśnie potrzebny jest pomysł Partnerów KSOW. Trzeba znaleźć sposób, aby uświadomić mieszkańcom wsi, co mogą zyskać. Najlepiej mogą to zrobić eksperci, doświadczeni działacze, praktycy. KSOW daje możliwość opłacenia fachowców, których można zaprosić do prowadzenia warsztatów, szkoleń. Można zebrać doświadczenia zdobyte podczas takich zajęć i opracować publikację, czy nakręcić film albo audycję radiową. Dzięki temu przekaz pozostanie dłużej w pamięci i pomoże utrwalić oczekiwane zachowania.

Szczególnie istotne w tym działaniu jest wykorzystanie potencjału młodzieży. Młodzież można przekonać do wzięcia spraw w swoje ręce, do otworzenia nowej ścieżki życia, na przykład ścieżki przedsiębiorczości. Dzięki działaniu jedenastemu możemy w perspektywie widzieć wieś zmieniającą się, dostosowującą swój potencjał do potrzeb rynku. Przedsiębiorczość, do której przekonują się młodzi ludzie podczas spotkań i warsztatów, w przyszłości może zaowocować istotną zmianą w strukturze mieszkańców wsi. Młodzi ludzie łatwiej uświadamiają sobie, że mogą znaleźć swoje miejsce na rynku dzięki własnej przedsiębiorczości.

Aby jednak obraz całej struktury społecznej był pełny, trzeba jeszcze spojrzeć, jak włączyć w zmiany innych mieszkańców. Działanie jedenaste kładzie silny nacisk na aktywizację osób starszych i niepełnosprawnych, chorych, czyli szerzej - wykluczonych społecznie. Na działanie jedenaste w zbliżającym się naborze w województwie podlaskim jest dofinansowanie w wysokości 40 tys. zł. Jeśli masz pomysł na operację wpisujące się w opisane powyżej założenia, koniecznie rozważ złożenie wniosku w zbliżającym się naborze KSOW. Pamiętaj, że wieś z aktywnymi mieszkańcami rozwija się wielokrotnie szybciej, niż wieś „roszczeniowa” – a to przekłada się na jakość życia.